تاریخچه تنباکو

مقدمه

برای بیان تاریخچه تنباکو بهتر است بدانید که تنباکو یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی و تفریحی بشر است که تاریخچه‌ای به بلندای تمدن بشری دارد. این گیاه که نخست توسط بومیان آمریکا برای اهداف درمانی، مذهبی و معنوی مورد استفاده قرار می‌گرفت، پس از کشف قاره آمریکا توسط کریستف کلمب به اروپا راه یافت و مصرف آن در سراسر جهان رواج پیدا کرد. در طول قرن‌ها، تنباکو از یک گیاه مورد استفاده محدود به یک کالای تجاری پرسود و محصولی جهانی تبدیل شد که تأثیر عمیقی بر اقتصاد، سیاست و فرهنگ جوامع گذاشت.

امروزه با وجود آگاهی گسترده نسبت به آثار سوء تنباکو، هنوز هم میلیاردها نفر در سراسر جهان از محصولات تنباکو استفاده می‌کنند. در این مقاله از امین توتون به بررسی تاریخچه تنباکو و تاریخ طولانی و پرفراز و نشیب، از ریشه‌های آن در میان بومیان آمریکا تا تبدیل شدن به یک محصول صنعتی و جهانی، خواهیم پرداخت.

 پس برای آشنایی با تاریخچه تنباکو تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

تنباکو چیست ؟

توتون یا تنباکو (Tobacco) گیاهی است با برگ های پهن که حاوی ماده ی شیمیایی به نام نیکوتین می باشد. ابتدا تنباکو در آمریکای شمالی و جنوبی کشت می شد اما بعد ها تنباکو در کانادا و دیگر کشور ها کشت شد.

بیشتر بخوانید: انواع تنباکو میوه ای

تنباکو برای چیست ؟ از این گیاه به شکل توتون سیگار، سیگار برگ استفاده می شود و عمده ترین مصرف تنباکو قرار دادن آن در سر قلیان و مصرف آن می باشد. سال های طولانی است که توتون و تنباکو در قاره ی آمریکا استفاده می شود. قبایل سنتی آمریکا به صورت سنتی تنباکو را کشت و از آن استفاده می کردند. پیش تر توتون و تنباکو را به صورت استنشاقی و جویدنی مورد استفاده قرار می دادند. تنباکو گیاهی است در قرن های 15 و 16 میلادی به اروپا راه پیدا کرد.

تاریخچه پیدایش تنباکو

احتمالاً گیاه تنباکو در رشته کوه آند در آمریکای جنوبی ریشه داشته و نخستین بار توسط بومیان آنجا حدود ۵۰۰۰ سال پیش کشت شده است. بومیان آمریکایی انواع مختلفی از گیاه تنباکو را کشت می‌کردند که شامل Nicotiana rustica و Nicotiana tabacum بودند. آنها این گیاه را “پِتون” می‌نامیدند. تنباکو در مراسم مذهبی و آیین‌های شفابخشی مورد استفاده قرار می‌گرفت. خاصیت تحریک‌کنندگی تنباکو باعث شده بود سرخپوستان آن را “گیاه ارتباط با خدایان” بنامند. آنها اعتقاد داشتند دود تنباکو فرد را به سرزمین ارواح منتقل می‌کند. تصاویر مایایی قرن نهم میلادی، کشیشانی را نشان می‌دهد که از چپق‌های Y شکل از تنباکو استفاده میکرده اند. تنباکو همچنین به صورت تفریحی برای آرامش و ارتباطات اجتماعی مصرف می‌شد.

تا قرن اول میلادی، مصرف تنباکو ار سمت شمال به کارائیب، آمریکای مرکزی و آمریکای شمالی گسترش یافته بود. شیوه‌های مصرف تنباکو در میان قبایل مختلف بومی آمریکایی تنوع زیادی داشت. برخی آن را جویده و پودر آن را استنشاق می‌کردند. برخی نیز دانه‌های آن را در آب خیسانده و نوشیدنی تهیه می‌کردند. استنشاق دود تنباکو از طریق لوله‌ها یا بو کردن تنباکوی پودر شده روش‌های رایجی بودند. قبایل بومی مانند کارائیب، آراواک، لوکایان و تاینو تنباکوی خودرو را کشت می‌کردند و در چپق برای لذت و مراسم آیینی می‌سوزاندند.

وقتی کلمب در سال ۱۴۹۲ به سن سالوادور در باهاما رسید، ثبت کرد که بومیان از “گیاهان خاصی” در آیین‌ها “دود نوشی” می‌کنند. کلمب و دیگر کاشفان اولیه، برگ‌ها و دانه‌های تنباکو را به اروپا بردند و این گیاه را به اسپانیا و پرتغال معرفی کردند. اگرچه اروپایی‌ها در ابتدا نسبت به ارزش درمانی تنباکو بدبین بودند، اما سیگار کشیدن تفریحی آن به سرعت رواج یافت.

تاریخچه تنباکو: تجاری سازی

جان رالف نخستین مهاجر انگلیسی بود که در سال 1608 تنباکو را در مستعمره ویرجینیا کشت کرد. پس از او جان رولف تکنیک‌های پرورش تنباکو را ارتقا داد. در دهه 1630 میلادی، تولید تنباکو در مستعمرات آمریکای شمالی به صنعتی سودآور تبدیل شده بود.

بیشتر بخوانید: انواع توتون تنباکو

در اوایل قرن هفدهم، کشت تنباکو در مستعمرات اسپانیایی در کارائیب و آمریکای مرکزی رونق گرفت. سویه‌های ملایم‌تر کشت شده در آنجا نسبت به انواع آمریکای شمالی خوش‌طعم‌تر بودند. اسپانیا همچنین سیگار را ابداع کرد که شیفتگی نسبت به سیگار کشیدن تنباکو را در سراسر اروپا برانگیخت.

در اوایل، بردگان آفریقایی مجبور به کار در مزارع تنباکو بودند. کار طاقت‌فرسا و شرایط غیربهداشتی منجر به مرگ و میر بالایی در میان بردگان می‌شد. بعدها مهاجران اروپایی نیز در این مزارع مشغول به کار شدند.

تا اوایل قرن هجدهم، مستعمره‌نشینان اروپایی تنباکو را به صورت تجاری در مستعمره‌های جنوبی آمریکای شمالی مانند ویرجینیا، مریلند و کارولینای جنوبی می‌کاشتند. انواع منطقه‌ای مانند تنباکوی خوشبوی ویرجینیا به صادرات پرطرفداری تبدیل شده بودند. بردگان آفریقایی بیشتر کار سخت کشاورزی تنباکو در مقیاس بزرگ را انجام می‌دادند.

ماهیت اعتیادآور تنباکو بازار پایدار جهانی تولید کرد. تا سال ۱۷۰۰، اروپاییان بیش از ۲۰ میلیون پوند در سال تنباکوی آمریکا را خریداری می‌کردند. در دوران استعمار، کشت تنباکو برای تأمین تقاضای اروپا و آمریکا به آسیا، آمریکای جنوبی و آفریقا گسترش یافت.

تاریخچه تولید انبوه تنباکو و محصولات جدید

اختراع ماشین سیگارپیچ توسط جیمز آلبرت بونساک در سال 1880 باعث انقلابی در تولید انبوه سیگار شد. این ماشین می‌توانست 400 بسته سیگار در دقیقه تولید کند. قبل از این اختراع، سیگارپیچی فرایندی دستی بود.

بیشتر بخوانید: فواید تنباکو برای بدن

این موضوع به شرکت تنباکوی آمریکایی جیمز دوک کمک کرد تا به یک انحصار جهانی تا اواخر دهه ۱۸۹۰ تبدیل شود. برندسازی و بازاریابی توده‌ای بازار سیگار را به سرعت گسترش داد. نوآوری‌هایی مانند سیگارهای فیلتردار و منتولی نیز فروش را افزایش دادند. تا اواسط قرن بیستم، بیش از ۴۰۰ میلیارد نخ سیگار در سال در سراسر جهان تولید می‌شد. شرکت تنباکوی آمریکای جیمز بیوکنن دوک از این اختراع استفاده کرد تا تبدیل به یک ابرقدرت در تولید سیگار شود. این شرکت 90 درصد از بازار سیگار آمریکا را در اختیار داشت.

علاوه بر ماشین سیگارپیچ، روش‌های بسته‌بندی نیز مکانیزه شدند. جعبه‌های کارتنی و فلزی جایگزین پاکت‌های کاغذی شدند. همچنین مواد شیمیایی برای حفظ طعم و بوی بهتر به سیگار اضافه شد. در دهه 1920 میلادی، سیگارهای فیلتردار معرفی شدند. شرکت‌ها تبلیغ می‌کردند که این فیلترها سیگار کشیدن را سالم‌تر می‌کنند. در دهه 1960 نیز سیگارهای منتولی راهی بازار شدند.

با وجود افزایش آگاهی در مورد اثرات سوء سیگار، تولید و مصرف آن همچنان ادامه دارد. شرکت‌های تنباکو با تبلیغات فریبنده و تاکتیک‌های بازاریابی پیچیده به فروش محصولات خود ادامه می‌دهند.

تاریخچه تنباکو در ایران

پرتغالی ها به عنوان اولین کشور اروپایی مصرف کننده ی این گیاه، در زمان تسلط به سواحل جنوبی ایران این گیاه را به کشور وارد کردند. البته در روایت دیگری گفته شده است که از طریق ترکیه عثمانی توتون به ایران وارد شده است.

برخلاف قلیان که ابتکار ایرانیان است دود کردن توتون با چپق بلند ترکی از ترک های عثمانی گرفته شده است. به طور کلی بذر توتون در سال 1875 میلادی و توسط شخصی با نام استپان هاراطو نیاس به ایران وارد شد.

تاریخچه قیام تنباکو

جنبش تنباکو چگونه شکل گرفت؟ در زمان ناصرالدین شاه امتیاز خرید و فروش تنباکو ایران به انحصار شخصی با نام رژی تالبوت به مدت 50 سال واگذار شد. بعد از اعتراض چند تن از علما شخصی با نام آیت الله میرزای شیرازی علیه امتیاز تنباکو اعتراض کرده و فتوای تحریم تنباکو را صادر کرد. مردم نیز با نشر این فتوا در قهوه خانه ها و منازل خود قلیان ها را شکستند و این امر باعث شد قرارداد مذکور لغو شود. این امر باعث ایجاد قیامی شد که به تاریخ پیوست. تاریخچه قیام تنباکو خود مفصل است و نیاز به توضیحاتی دارد که در این بحث نمی گنجد.

جنجال‌های مدرن

در تاریخچه تنباکو به موارد جنجالی مهمی می رسیم. از دهه 1950 به بعد، هشدارها در مورد خطرات سلامتی ناشی از مصرف دخانیات افزایش یافت. اما صنعت تنباکو با انکار این خطرات واکنش نشان داد.

در دهه 1980 و 1990، شواهد قاطع علمی منتشر شد که نشان می‌داد مصرف تنباکو منجر به اعتیاد، سرطان ریه، بیماری قلبی و مرگ زودرس می‌شود. در پی آن، دادخواست‌های حقوقی علیه شرکت‌های تنباکو آغاز شد.

در سال 1998، اسناد داخلی صنعت تنباکو منتشر شد که نشان می‌داد این شرکت‌ها از خطرات تنباکو آگاه بوده‌اند اما آن را پنهان کرده‌اند. این افشاگری‌ها باعث شدت گرفتن دعاوی حقوقی علیه تولیدکنندگان تنباکو شد.

امروزه، بحث‌های زیادی در مورد سیاست‌های کنترل تنباکو ادامه دارد. موضوعاتی مانند محدودیت تبلیغات، افزایش سن قانونی مصرف و ممنوعیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی محل مناقشه است. صنعت تنباکو همچنان با این محدودیت‌ها مخالفت می‌کند.

انواع توتون

انواع توتون شامل تنباکو معطر، تنباکو Brightleaf، تنباکو برلی، تنباکو برلی سفید، تنباکو وحشی، تنباکو کاوندیش، تنباکو کرلیو، تنباکو دوخا، تنباکو ترکی، تنباکو پریکه و تنباکو Shade می باشد. در ذیل میتوانید تصاویر انواع تنباکو را مشاهده نمایید.

فواید توتون

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که تنباکو برای چی خوبه؟ در واقع از برگ توتون میتوان به جهت ضدعفونی کردن بخش های مختلف بدن انسان و حیوان استفاده کرد، همچنین از جمله مهمترین خواص تنباکو در طب سنتی میتوان به موارد ذیل اشاره کرد.

خواص تنباکو برای مو: رفع شپش، سلامت مو و سیاه کردن مو از جمله خواص تنباکو برای مو می باشد.

خواص تنباکو برای گیاهان: از جمله خواص تنباکو برای گل و گیاهان میتوان به از بین بردن آفات اشاره کرد.

خواص تنباکو برای دفع حشرات: از تنباکو میتوان برای دفع و از بین بردن حشراتی مانند کنه و شته استفاده کرد.

خواص اب تنباکو برای پرنده: از اب تنباکو میتوان برای رفع شپشک های پرندگان استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: خواص فوق العاده تنباکو در درمان شپش

مضرات تنباکو

تا اواسط قرن بیستم نبود که شواهد علمی قوی ارتباط مصرف تنباکو با سرطان ریه و بیماری قلبی را نشان داد. در سال ۱۹۶۴، گزارش بسیار مهم پزشکی قانونی ایالات متحده نقش سیگار در سرطان ریه را تأیید کرد. این موضوع منجر به تلاش‌های بهداشت عمومی برای کاهش مصرف تنباکو، از جمله برچسب‌های هشداردهنده روی بسته سیگار و ممنوعیت مصرف دخانیات در اماکن عمومی شد.

اگرچه آگاهی عمومی از خطرات تنباکو به طور قابل توجهی افزایش یافته، اما هنوز بیش از ۸ میلیون نفر در سال بر اثر بیماری‌های مرتبط با تنباکو مانند سرطان، بیماری قلبی و ریوی می‌میرند. به طور جهانی، بیش از ۱٫۳ میلیارد نفر به طور منظم تنباکو مصرف می‌کنند. اگرچه میزان مصرف در کشورهای توسعه یافته کاهش یافته، اما در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و با درآمد متوسط همچنان بالا است.

از جمله عوارضی که بعد از مصرف تنباکو قلیان ممکن است به آن دچار شوید میتوان به سرطان، بیماری های قلبی و ریوی و بیماری های عفونی اشاره کرد.

برای استعلام قیمت توتون و انواع تنباکوهای میوه ای میتوانید با مجموعه ی امین توتون در تماس باشید.

بیشتر بخوانید: سبک ترین و سنگین ترین طعم تنباکو کدام است؟

ایا مصرف تنباکو با سرطان دهان، حنجره و شش ارتباط مستقیم دارد ؟

بسیاری از افراد با این سوال مواجه می شوند که توتون بهتر است یا سیگار و اینکه کدام یک از مواد دُخانی  ضرر بیشتری برای سلامتی افراد دارند.  در پاسخ به این سوال باید گفت به دلیل وجود تنباکو در قلیان و سیگار مضرات آن شبیه به هم بوده و نمیتوان گفت مصرف کدام یک کم خطرتر است. بلکه نوع و شدت بیماری در اثر مصرف این گونه مواد به میزان مصرف بستگی خواهد داشت.

کلام آخر در تاریخچه تنباکو

در مجموع، تاریخچه تنباکو داستانی جالب توجه از تکامل یک گیاه بومی به یک محصول مصرفی جهانی است. این مسیر طولانی نشان می‌دهد چگونه یک گیاه دارویی محدود به کالایی تجاری و سودآور با بازاری جهانی تبدیل شده است.

امروزه با وجود کاهش چشمگیر مصرف تنباکو در بسیاری از کشورها، هنوز هم میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از محصولات تنباکو استفاده می‌کنند. مبارزه با اعتیاد و آسیب‌های ناشی از مصرف دخانیات همچنان یک چالش بزرگ بهداشت عمومی به شمار می‌رود. درس‌های زیادی از تاریخ پرفراز و نشیب تنباکو می‌توان گرفت که به سیاست‌گذاری‌های آینده در این حوزه کمک خواهد کرد.